Η ημιμάθεια είναι χειρότερη από την αμάθεια

Οι αντιδράσεις των Κύπριων πολιτικών και άλλων παραγόντων για το θέμα των €800 εκατομμυρίων που η Τράπεζα Κύπρου χρησιμοποίησε για αποπληρωμή του δανεισμού από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), είναι εντελώς αδικαιολόγητες, στερούνται σοβαρότητας και είναι  επικίνδυνες.  Από τις δηλώσεις και ανακοινώσεις των κομμάτων, προκύπτει ότι αυτά δεν έχουν κατανοήσει ότι η ΕΚΤ έχει κάποιους κανόνες όταν δανείζει τις εμπορικές τράπεζες. Δεν κατανοούν επίσης πως θα πρέπει να λειτουργεί μια τράπεζα.  Μια τράπεζα δεν μπορεί να χορηγεί δάνεια απλά για να αυξάνει τη ρευστότητα στην οικονομία αλλά για να πραγματοποιούνται βιώσιμες επενδύσεις οι οποίες να δημιουργούν θέσεις εργασίας.  Η κάθε τράπεζα που δανείζεται ρευστότητα από την ΕΚΤ, είτε με το συμβατικό τρόπο είτε μέσω της έκτακτου μηχανισμού ρευστότητας (ELA) οφείλει να πληρώσει πίσω το δάνειο το συντομότερο δυνατόν.  Οι κανόνες της ΕΚΤ επιβάλλουν ότι όταν μια τράπεζα διαθέτει πλεονασματική ρευστότητα, τότε είναι υποχρεωμένη να την χρησιμοποιήσει για αποπληρωμή του δανεισμού από την ΕΚΤ.  Η εμπορική τράπεζα μπορεί βεβαίως να χρησιμοποιήσει τη ρευστότητα της για να χορηγήσει δάνεια στην οικονομία, πρώτον αν υπάρχει ζήτηση, και δεύτερον αν τα δάνεια αυτά αναμένεται να καταλήξουν σε βιώσιμες επενδύσεις.  Διότι αν είναι οι τράπεζες να σκορπούν τα χρήματα των καταθετών ως έκαναν στο παρελθόν, τότε θα καταλήξουν και αυτά ως μη εξυπηρετούμενα δάνεια.  Η Τράπεζα Κύπρου και οι υπόλοιπες τράπεζες δηλώνουν ότι έχουν ρευστότητα την οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν για δάνεια αλλά η ζήτηση είναι περιορισμένη.  Συνεπώς, η αποπληρωμή του ELA δεν στερεί πόρους από την οικονομία.  Αντίθετα, η αποπληρωμή του ELA είναι συμφέρουσα διότι εξοικονομούν χρήματα.  Αν η Τράπεζα Κύπρου δεν αποπλήρωνε τον ELA, θα κατέθετε τα χρήματα στην ΕΚΤ με αρνητικό επιτόκιο (πραγματικά αυτό είναι αλήθεια!).  Αντί λοιπόν να πληρώνει επιτόκιο 2.75% για τον ELA που έχει φορτωθεί από τη Λαϊκή, η Τράπεζα Κύπρου επιλέγει να μειώσει τον ELA με χρήματα που δεν κερδίζουν τόκο και να εξοικονομεί το 2.75% τόκο που πληρώνει στον ELA.  Συνεπώς, η Τράπεζα Κύπρου «κερδίζει» τόκο 2.75% επί των €800 εκατομμυρίων, αποπληρώνοντας τον ELA.  Ούτως ή άλλως, ο ELA είναι διαθέσιμος όποτε τον χρειαστεί η τράπεζα.  Δηλαδή, αν η τράπεζα χρειαστεί τα χρήματα για βιώσιμες επενδύσεις, μπορεί να τα πάρει όποτε θέλει.  Η κατάσταση είναι πραγματικά γελοία! Από τη μια φωνάζουμε ότι ο ELA είναι πολύ ψηλός, και τώρα που μειώνεται πάλι φωνάζουμε!  Το να δανείζεσαι βραχυπρόθεσμα από την ΕΚΤ και να δανείζεις μακροπρόθεσμα δεν είναι συνετή πολιτική.  Καμία τράπεζα δεν μπορεί να το αντέξει.  Το ELA επικρέμεται ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από την Κυπριακή οικονομία και θα πρέπει να μειωθεί.  Πρέπει να χαιρόμαστε που μειώνεται ο ELA και όχι να φωνάζουμε χωρίς να γνωρίζουμε τα βασικά.

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας.