Ξεκινά η τραπεζική ένωση στην ευρωζώνη

Σε λίγες μέρες ξεκινά να λειτουργεί η «τραπεζική ένωση» στην ευρωζώνη, μια εξέλιξη που θα δημιουργήσει ένα ασφαλέστερο και υγιέστερο χρηματοπιστωτικό τομέα.  Η τραπεζική ένωση περιλαμβάνει 28 νέους κανόνες προκειμένου να βελτιωθεί η κανονιστική ρύθμιση, η εποπτεία και η διακυβέρνηση του χρηματοπιστωτικού τομέα, έτσι ώστε μελλοντικά οι φορολογούμενοι να καταβάλλουν το κόστος όταν κάνουν λάθη οι τράπεζες. Ουσιαστικά, η τραπεζική ένωση ολοκληρώνει την οικονομική και νομισματική ένωση και επιτρέπει την εφαρμογή κοινών κανόνων σε επίπεδο ΕΕ για τις τράπεζες της ζώνης του ευρώ (και τυχόν κράτη μέλη εκτός ζώνης του ευρώ που θα επιθυμούσαν να συμμετάσχουν). Οι κοινοί κανόνες θα συμβάλλουν στην πρόληψη των τραπεζικών κρίσεων, και αν οι τράπεζες τελικά αντιμετωπίσουν προβλήματα, καθορίζουν ένα κοινό πλαίσιο διαχείρισης τους. Η τραπεζική ένωση αποτελείται από τρεις βασικούς πυλώνες, τον ενιαίο μηχανισμό εποπτείας, τον ενιαίο μηχανισμό εξυγίανσης και το σύστημα ασφάλισης των καταθέσεων.  Η ενιαία εποπτεία θα είναι ευθύνη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), η οποία θα εποπτεύει τις 6,000 τράπεζες της ευρωζώνης.  Η ΕΚΤ θα έχει την εξουσία να ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο στις τράπεζες της ευρωζώνης, να ελέγχει την ποιότητα των δανείων και να αξιολογεί τους κινδύνους που αναλαμβάνουν οι τράπεζες.  Ο ενιαίος μηχανισμός εξυγίανσης εφαρμόζεται όταν μια τράπεζα έχει προβλήματα.  Η Αρχή Εξυγίανσης της κάθε χώρας μέλους της ευρωζώνης, θα έχει την εξουσία να διασώσει την τράπεζα, με διάφορα μέσα, ή να την αφήσει να κλείσει. Το σύστημα ασφάλισης των καταθέσεων θα διασφαλίζει τους καταθέτες μέχρι €100,000 ανά καταθέτη ανά χρηματοπιστωτικό ίδρυμα.  Σε περίπτωση που μια τράπεζα κλείσει, τα δάνεια και οι καταθέσεις μέχρι €100,000 θα μεταφέρονται σε άλλη τράπεζα και η διαφορά καλύπτεται από τον οργανισμό ασφάλισης, που θα συσταθεί για το σκοπό αυτό.  Οι τράπεζες που θα συμμετέχουν στο σύστημα ασφάλισης των καταθέσεων θα πληρώνουν 0.8% των συνολικών καταθέσεων τους κάθε χρόνο και σε βάθος χρόνου θα μαζέψει γύρω στα €50 δισεκατομμύρια.  Αν και η τραπεζική ένωση αφορά γύρω στις 6,000 τράπεζες που λειτουργούν στην ευρωζώνη, η ΕΚΤ θα ασκεί άμεσο έλεγχο σε 130 μεγάλες και συστημικές τράπεζες, τέσσερις από τις οποίες λειτουργούν στην Κύπρο. Τα οφέλη από την τραπεζική ένωση είναι πολλά και μεγάλα.  Πρώτον, αποσυνδέονται τα προβλήματα των τραπεζών από το κράτος και οποιαδήποτε τραπεζική κρίση δεν θα επηρεάζει τα δημοσιονομικά του κράτους.  Οποιαδήποτε κεφάλαια απαιτηθούν για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ή αποζημίωση των καταθετών, δεν θα προέλθουν από το κράτος αλλά από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, των €50 δις που αναφέρθηκε πιο πάνω.  Δεύτερον, η τραπεζική ένωση θα εμπεδώσει περισσότερη εμπιστοσύνη στους καταθέτες, οι οποίοι δεν θα ανησυχούν πλέον για τις €100,000. Τρίτον, οι τράπεζες δεν θα μπορούν πλέον να δανείζουν τα χρήματα των καταθετών στους καλύτερους «γλύφτες» αλλα στους καλύτερους «χρήστες», έτσι ώστε να γίνονται καλές επενδύσεις που προσθέτουν αξία στην οικονομία.  Το μεγαλύτερο ίσως όφελος που θα προκύψει από την τραπεζική ένωση είναι ότι το νέο κανονιστικό πλαίσιο διασφαλίζει ότι η τρομακτική χρηματοπιστωτική κρίση που υπέστη η ευρωζώνη δεν πρόκειται να συμβεί ξανά.

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας