Το δημόσιο χρέος μειώνει την ανάπτυξη
Ένας από τους λόγους για τους οποίους η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να πωλήσει περιουσιακά στοιχεία, όπως οι ημικρατικοί οργανισμοί, φιλέτα γης, και άλλα, είναι για να μειώσει το δημόσιο χρέος έτσι ώστε αυτό να καταστεί βιώσιμο σε βάθος χρόνου. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της τροϊκας και του Υπουργείου Οικονομικών, αν όλα πάνε καλά και όπως έχουν συμφωνηθεί στο μνημόνιο, τότε το δημόσιο χρέος θα κυμανθεί γύρω στο 121% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος μέχρι το 2016. Μια από τις πρόνοιες του μνημονίου αναφέρει ότι αν χρειαστεί, το κράτος θα πωλήσει περιουσιακά στοιχεία για να αντλήσει τουλάχιστον €1.4 δισεκατομμύρια. Όμως, όλοι γνωρίζουμε ότι ο πραγματικός λόγος για τον οποίου θα πουληθούν περιουσιακά στοιχεία του κράτους είναι για να δημιουργηθεί ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας και για να γίνει η οικονομία πιο ανταγωνιστική. Όμως, το θέμα μας σήμερα είναι το δημόσιο χρέος, το οποίο δεν μπορούμε να αναχρηματοδοτήσουμε μέσω των διεθνών αγορών, πόσο μάλλον να το ξοφλήσουμε. Οι αγορές δεν μας δανείζουν πλέον διότι πιστεύουν ότι δεν θα είμαστε σε θέση να το αποπληρώσουμε. Βεβαίως δεν είναι τόσο το μέγεθος του δημόσιου χρέους που έχει σημασία, ούτε η δυνατότητα μείωσης του, αλλά η δυνατότητα εξυπηρέτησης του, δηλαδή η καταβολή τόκων επί του υφιστάμενου χρέους και η αναχρηματοδότηση του κάθε φορά που λήγει μέρος του χρέους. Διότι οι επενδυτές που αγοράζουν τα κρατικά ομόλογα μιας χώρας ενδιαφέρονται να πάρουν τα χρήματα τους πίσω, τόκους και κεφάλαιο, έγκαιρα. Με την αναχρηματοδότηση, μια χώρα συνάπτει καινούριο δάνειο για να αποπληρώσει ένα παλαιό. Αυτό κάνουν όλα τα κράτη που έχουν χρέη, και τα κράτη αυτά είναι σχεδόν όλα. Το δημόσιο χρέος δεν είναι κατ’ ανάγκη κάτι κακό ή μάλλον είναι ένα «αναγκαίο κακό» για να χτιστούν οι απαραίτητες υποδομές σε μια χώρα και να στηρίζει την οικονομία σε περιόδους ύφεσης. Όμως, τα χρήματα που συνάπτει ένα κράτος θα πρέπει να επενδύονται και να αποφέρουν κέρδη (ανάπτυξη και φορολογικά έσοδα) για την κοινωνία. Όταν μια χώρα κάνει κακές επενδύσεις, τότε το δημόσιο χρέος αυξάνεται χωρίς να επιφέρει οποιαδήποτε κέρδη για την κοινωνία. Αντίθετα, αν ο Θεός βρέξει ευρώ, όπως έγινε στην Κύπρο με τα ξένα κεφάλαια, τότε ο δανεισμός μπορεί να αποδειχθεί καταστροφικός. Όμως ακόμα και αν θεωρούμε ότι οι επενδύσεις που γίνονται λόγω δανεισμού είναι καλές, το δημόσιο χρέος έχει κάποια όρια, πέρα από τα οποία δεν είναι πλέον βιώσιμο, με την έννοια ότι η χώρα δεν μπορεί ούτε να το εξυπηρετήσει. Για του λόγου του αληθές, η κυβέρνηση θα πλερώσει €782 εκατομμύρια σε τόκους ή 4.5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος για την εξυπηρέτηση του υφιστάμενου χρέους, το οποίο έχει φτάσει τα €18 δισεκατομμύρια ή 103% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Με λίγα λόγια το δημόσιο χρέος «κατατρώει» την ανάπτυξη της οικονομίας μια χώρας. Όσο αυξάνεται το δημόσιο χρέος, τόσο μειώνονται οι προοπτικές ανάπτυξης της οικονομίας, εκτός βέβαια και αν η αύξηση του χρέους οφείλεται σε παραγωγικές επενδύσεις που διενεργεί το κράτος.
Μάριος Μαυρίδης, βουλευτής Κερύνειας