Ο αποπληθωρισμός πιο επικίνδυνος από τον πληθωρισμό
Το φαινόμενο του αποπληθωρισμού, δηλαδή της μείωσης των τιμών, έχει αρχίσει να εμφανίζεται στην Ευρώπη και προκαλεί ανησυχίες για την ανάπτυξη, διότι προκαλεί μείωση των μισθών, της κατανάλωσης, των επενδύσεων, και της απασχόλησης. Η μείωση των τιμών σήμερα έχει συγκεκριμένα αίτια τα οποία πηγάζουν από τις πολιτικές λιτότητας που ακολουθούν οι χώρες της Ευρώπης για να περιορίσουν τα ελλείμματα τους, την απομόχλευση (μείωση του δανεισμού) των νοικοκυριών και επιχειρήσεων, και την αβεβαιότητα που συνεχίζει να αιωρείται στην οικονομία. Η δημοσιονομική πειθαρχεία που ακολουθούν όλα σχεδόν τα κράτη της Ευρώπης, σημαίνει ότι διοχετεύεται λιγότερο χρήμα στην οικονομία, χρήμα το οποίο ήταν προϊόν δανεισμού και όχι παραγωγής. Το ίδιο συμβαίνει και με τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Ο υπερβολικός δανεισμός διοχέτευε χρήμα στην οικονομία με αποτέλεσμα οι τιμές να είναι φουσκωμένες. Στην Κύπρο για παράδειγμα, οι τιμές των ακινήτων είχαν αυξηθεί δραματικά κατά την περίοδο 2003 – 2008. Από τότε μέχρι και σήμερα, οι τιμές των ακινήτων αλλά και τα ενοίκια υποχωρούν, συμβάλλοντας έτσι στην γενική μείωση των τιμών αγαθών και υπηρεσιών στην οικονομία. Η μείωση των μισθών και των κοινωνικών παροχών μειώνει τη ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες στην οικονομία, με αποτέλεσμα οι τιμές να μειώνονται ακόμη περισσότερο. Οι επιχειρήσεις έχουν λιγότερα έσοδα και λιγότερα κέρδη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής, τη μείωση μισθών, τη μείωση προσωπικού και τη μείωση των επενδύσεων, διότι μια επένδυση εξαρτάται από την αναμενόμενη κερδοφορία της. Αυτά τα φαινόμενα παρατηρούνται έντονα σήμερα στην Κύπρο. Η μείωση των μισθών και κοινωνικών παροχών αλλά και η ανεργία, μειώνουν εκ νέου τη ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών και ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται. Ο αποπληθωρισμός μπορεί να αποκτήσει δυναμική και να ενδυναμώνεται σε βάθος χρόνου, γι’ αυτό είναι και πολύ επικίνδυνος για την κοινωνία. Από τη στιγμή που οι τιμές συνεχίζουν να μειώνονται, ο κίνδυνος μεγαλύτερης ύφεσης αυξάνεται. Αν το φαινόμενο του αποπληθωρισμού δεν τερματιστεί σύντομα τότε μπορεί αν τεθεί εκτός ελέγχου, και να θέσει σε κίνδυνο το βιοτικό επίπεδο και την ευημερία του κάθε λαού. Βεβαίως είναι ακόμη νωρίς για να κάνουμε προβλέψεις καθώς η μείωση των τιμών είναι ακόμη μικρή. Ο αποπληθωρισμός για το 2013 ήταν μόλις 0.4% για την Ευρωπαϊκή Ένωση ενώ για την Κύπρο, η μείωση των τιμών ήταν στο 0.6% και για την Ελλάδα άνω του 1%. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διατηρεί τα επιτόκια σε πολύ χαμηλά επίπεδα και διοχετεύει άφθονο χρήμα στις αγορές για να ενθαρρύνει την κατανάλωση και τις επενδύσεις, και να περιορίσει το φαινόμενο του αποπληθωρισμού. Για να έχει αποτέλεσμα η χαλαρή νομισματική πολιτική, θα πρέπει η αυξημένη ρευστότητα να διοχετεύεται και στην πραγματική οικονομία, κάτι το οποίο ακόμα δεν έχει διαφανεί (σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες όπου η ποσοτική χαλάρωση έχει αποτελέσματα. Στην Ευρώπη, υπάρχει ακόμα αβεβαιότητα, η οποία εμποδίζει τους καταναλωτές από το να ξοδεύουν και τις επιχειρήσεις από το να επενδύουν. Για το λόγο αυτό η πολιτική χαλαρής νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αναμένεται να συνεχιστεί.
Μάριος Μαυρίδης, βουλευτής Κερύνειας