Η πρακτική των μετοχοδανείων είναι μια μορφή απάτης

Πριν μερικές μέρες, Ιρλανδικό Δικαστήριο καταδίκασε δύο πρώην αξιωματούχους της  AngloIrishBank διότι είχαν παραχωρήσει δάνεια σε πλούσιους επενδυτές για να αγοράσουν μετοχές της ίδιας της τράπεζας με στόχο να ανεβάσουν την τιμή της στο χρηματιστήριο και να σώσουν την τράπεζα από την κατάρρευση.  Οι δύο αξιωματούχοι αντιμετωπίζουν ποινή φυλάκισης πέντε ετών έκαστος. Η ποινή θα ανακοινωθεί στις 28 Απριλίου 2014.   Τα δάνεια αυτά, ύψους €619 εκατομμυρίων είχαν χορηγηθεί  το καλοκαίρι του 2008 και χρησιμοποιήθηκαν για την αγορά μετοχών της τράπεζας AngloIrishBank. Το αμέσως επόμενο έτος, η AngloIrishBanκ κατέρρευσε υπό το βάρος €34 δισεκατομμυρίων προβληματικών κατασκευαστικών δανείων.  Το κράτος αγόρασε την τράπεζα συνεισφέροντας κεφάλαια €30 δισεκατομμυρίων από τα χρήματα των φορολογουμένων. Η απόφαση του δικαστηρίου βασίστηκε σε ένα άρθρο της νομοθεσίας που απαγορεύει σε μια τράπεζα να χορηγεί δάνεια για αγορά μετοχών με σκοπό να ανεβεί η τιμή της μετοχής, καθώς αυτό συνιστά χειραγώγηση της τιμής της μετοχής.  To 2007, μετά τη συγχώνευση της Κυπριακής Λαϊκής Τράπεζας με τις Ελληνικές τράπεζες Μαρφίν και Εγνατίας, η Μαρφίν Λαϊκή παραχώρησε δάνεια ύψους €700 εκατομμυρίων για την αγορά μετοχών της MarfinInvestmentGroup (MIG) και άλλων συνδεδεμένων εταιρειών.  Η MIG είναι μέτοχος της Λαϊκής Μαρφίν.  Η νομοθεσία απαγορεύει την χορήγηση δανείων σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα με σκοπό την στήριξη της μετοχής της ίδιας της τράπεζας που χορήγησε τα δάνεια.  Η πρακτική των μετοχοδανείων είναι μια μορφή απάτης και έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως στο παρελθόν.  Το 1999 οι μεγάλες τράπεζες χορηγούσαν επενδυτικά δάνεια σε επενδυτές και σε εργαζόμενους των τραπεζών για να αγοράζουν μετοχές των ιδίων των τραπεζών που χορηγούσαν τα δάνεια.  Μάλιστα, οι αγοραστές έπρεπε να κρατήσουν τις μετοχές για ένα χρονικό διάστημα.  Με τον τρόπο αυτό, οι τιμές των μετοχών ανέβαιναν συνεχώς, για να δημιουργηθεί η φούσκα του χρηματιστηρίου και να φέρει την καταστροφή σε χιλιάδες επενδυτές.  Την  εποχή εκείνη όμως δεν υπήρχε το νομικό πλαίσιο που να διέπει τη χειραγώγηση της αγοράς.  Σήμερα υπάρχει αλλά δεν εφαρμόζεται.  Υπάρχουν και άλλες νομοθεσίες οι οποίες δεν εφαρμόζονται, όπως αυτή που διέπει αγορές ή πωλήσεις μετοχών με βάση εμπιστευτικές πληροφορίες.  Το επίσημο χρηματιστήριο της Κύπρου λειτουργεί από το 2005 αλλά ουδέποτε εξυπηρέτησε το σκοπό για τον οποίο ιδρύθηκε.  Ο σκοπός του χρηματιστηρίου είναι να προσφέρει την ευκαιρία στις δημόσιες εταιρείες να αντλούν χρήματα για την ανάπτυξη τους και να προσφέρει επίσης την ευκαιρία στους επενδυτές να γίνονται μέτοχοι σε δημόσιες εταιρείες και να απολαμβάνουν τα κέρδη τους.  Δυστυχώς, ο θεσμός του χρηματιστηρίου στην Κύπρο έτυχε εκμετάλλευσης από επιτήδειους οι οποίοι κέρδισαν πολλά χρήματα εις βάρος των μικροεπενδυτών.  Φαινόμενα απάτης και διαφθοράς δεν συμβαίνουν μόνο στην Κύπρο, πολλές χώρες έχουν βιώσει παρόμοιες καταστάσεις. Υπάρχει όμως μια διαφορά. Σε άλλες χώρες, κάποιοι έχουν καταλήξει στη φυλακή.

Μάριος Μαυρίδης, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας