Χωριο μου τιμημένο και περήφανο. ποια μοίρα σε κατάντησε ρημάδι;. ο νόστος που στην σκέψη μου τον ύφανα. οργή πικρή, ερεβικά σκοτάδια. ... μαυρες σκεψεις στους σκοτεινους διαδρομους της ψυχης μου…

Του Γλαύκου Ανδρέου 

Σχολειο

Θηλάσαμε τον Ασωματο  από το στήθος της μάνας μας. Τον τραγούδησαν στα παιδικά μας όνειρα ιστορίες πατεράδων,  παππούδων, και προπάππων  που είχαν πολεμήσει για να μας τον αφήσουν μεγαλύτερο και πιότερα περήφανο. Στο σκολειό, όπου χαιρετούσαμε κάθε πρωί τη σημαία, δάσκαλοι, και  ιεραπόστολοι αιμοδοτούσαν το μυαλό και τη καρδιά μας με τα γράμματά του, την ιστορία μας, τον πολιτισμό μας. Μας μάθαιναν από πού ερχόμαστε, πού ανήκουμε. Ότι σ' αυτήν τη γωνιά της γης έχουμε βαθιές ρίζες, ότι η ύπαρξή μας έχει νόημα και σκοπό και ότι πρέπει να ανταποκριθούμε με οπλισμένο μυαλό, γυμνασμένο σώμα και με γενναία ψυχή. Ότι εμείς είμαστε Μαρωνιτες. Και ότι ο Μαρωνιτισμος  σημαίνει Ελευθερία, Δημοκρατία, Γνώση, Τιμή, Φιλότιμο.

Ανεξίτηλα χαραγμένα στη μνήμη και στην ψυχή μπουκέτα από χρώματα, εικόνες, ήχους και μυρωδιές, που φούσκωναν τα στήθη από μιαν αίσθηση απροσδιόριστης ευδαιμονίας

Από παιδιά αγκαλιάσαμε τις ομορφιές του χωριού μας με ερωτικό ρίγος. Στις μυρωδάτες βουνοπλαγιές του Όρους  και στις πεντακάθαρες ολοπρασινες λαμπιριστικες δαντελωτές βουνοπλαγιές στα τσαερουδκια.  Διασκελίζοντας βελανιδιές και μαζεύοντας κόκκινες  παπαρούνες  πάνω από το νεκροταφείο . Χαιρετίζοντας το ρόδισμα της αυγής από την μάντρα  του βοσκού , στο ξεκίνημα για το σχολείο , στις κορφές της Κολύμπας , ή πηγαίνοντας ένα περίπατο, στον Προφήτη Ηλία, στην Παλιαβρυση, στο μάζεμα των αγριελιών στα Ποτηματα, στα Καντζιελια , στο Μαρκι στην Καμπύλη. 

Η πιο αλησμόνητη φιγούρα που μούμεινε ανεξίτηλη  ειναι αυτή του μακαριτη του Πιλιου του  παγωταρη από τον Κοντεμενο, στην καγκελόπορτα του Δημοτικού. Πάνω σ’ένα ειδικά κατασκευασμένο τρίτροχο μοτοποδήλατο, με την άσπρη σκούφια του και μπλούζα του ιδροκοπούσε (μέσ’το λιοπύρι) για να εξυπηρετήσει ένα πλήθος μαθητών κατά τα διαλείμματα. Αμ το καλοκαίρι ! Ένα παγωτό χωνάκι πολύ μας ξεδιψούσε! Βανίλια και τριαντάφυλλο! Και το Χειμώνα, ο Μακαρίτης ο Πηλιος να επαναλαμβάνει την ιστορία, αυτή την φορά στο καταχείμωνο σε τσουχτερό κρύο, με διαφορετική πραμάτεια αυτή την φορά το παστελακι! Και ποιος το δοκίμασε και δεν ερωτεύτηκε την γεύση του!

Ο Μάμας Σκυλλουριωτης, ο Ανδρέας με το ψευδώνυμο Παουρος απο τον Κοντεμενο, ηταν οι κύριοι περιπλανώμενοι  μανάβηδες με τους φωνιτικους ήχους να αντηχούν νωπά στα αυτιά μου και ας <έχουν περάσει 40 χρονια από τοτε ,    ενώ ο Λεοντής από την Ασσια, η Καραγιουσενα από τον Κορμακιτη και ο  Καμερης   από την Αφάνεια       εδιναν μια διαφορετική νότα στο όλο σκηνικό , όταν έτρεχαν οι μανάδες να αγοράσουν τα προικιά των κόρων τους από αυτούς!

ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Εισπνεύσαμε το μυστήριο της ζωής και του θανάτου, μπροστά στην γέννηση του Ιησού γευτήκαμε την λύτρωση μέσα από το  σώμα του Χριστού, καλυμμένο με λευκή σινδόνη, ζουμπούλια και μενεξέδες, παιδιά ακόμη  στην εκκλησία μας, λουσμένο στα αρώματα του Απρίλη. Εισπνεύσαμε το μυστήριο της Βάπτισης, ζήσαμε την Θεία Πρώτη Κοινωνία , βιώσαμε τις μικρές και τις μεγάλες χάρες , τις πικρές και τις απογοητεύσεις.

ΒΑΘΕΙΑ ΔΙΑΠΟΤΙΣΜΕΝΗ από τον Μαρωνιτισμο είναι η καθημερινή ζωή του Ασωμάτου.  Ο κύκλος του χρόνου καθορίζεται από το εκκλησιαστικό εορτολόγιο. οι μεγάλες κι οι μικρές γιορτές είναι σταθμοί για την καθημερινή κι επαγγελματική ζωή του καθενος μας. Μήνες παίρνουν ονόματα από γιορτές αγίων, η σπορά λογαριάζεται με τις γιορτές, οι βοσκοι,  ρογιάζονται σε περιόδους που κανονίζονται πάλι από τις γιορτές, οι αλλαγές του καιρού σημαδεύονται απ' αυτές και οικογενειακά ή άλλα γεγονότα της ζωής καθορίζονται να γίνουν Πάσχα ή Χριστούγεννα. Οι σαρακοστές αποτελούν σταθμό για όσους τις κρατούν και για όσους τις καταλύουν. Πλήθος και λογιαστές ευχές βρίσκονται στο στόμα του κάθε Ασωματιτη,  με την ευκαιρία κάθε γιορτής. Στον καθένα , κάθε ισνάφι έχει τον προστάτη του άγιο, που τον τιμάει και τον γιορτάζει επίσημα.
Σήμερα κάποια νοσταλγία των παιδικών χρόνων, αναμνήσεις από την εκκλησία του χωριού, από το χριστιανικό σπίτι, ξαναζούν έντονα και φέρνουν μιαν ανάλαφρη συγκίνηση στην καρδιά. Ο Ασωματιτης είναι δεμένος με τη χριστιανική λατρεία όπως την εκφράζει ο Μαρωνιτισμος. . Ο ιερός ναός του Αρχαγγέλου Μιχαηλ,  με τη διακόσμησή του, το θυμίαμα, τα κεριά, η ψαλμωδία, τα λόγια, οι προσευχές για τους νεκρούς, που τους θυμόμαστε αρκετές φορές το χρόνο, συνθέτουν έναν κόσμο που ο καθένας μας τον έχει στην ψυχή του και τον ζει έντονα και συνειδητά.

Αγναντεύοντας σήμερα από το προαύλιο του ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ κάτω από Τα θεμέλια του Ναού  στην είσοδο του χωριού προς τα παλιά σταροχώραφα του Κουσε και του Τιρανη, του Αλικκου και του Σιαηλη του Ραφτη , αλλα και του Ιωσηφη του Αντωνη    δίπλα και κάτω από το κοιμητηριο, χωράφια που ακόμη αντιστέκονται στο περικύκλωμα της κατοχης                κλείνοντας τα μάτια για λίγο, το αεράκι θαρρείς και φέρνει ακόμη τους ήχους και τα τσιαττιστα του θερισμού  που αντιλαλούσαν για 11 αιώνες σ΄ εκείνες τις ράχες. Ο μακρινός παφλασμός του ρέματος στο σμίξιμο της κοιλάδας φέρνει νοερά το «σκάσιμο» του νερού  στις νεροτρουβιές των βυρσοδεψών εκει στην πετρινη βρυση στο μπασιμο του χωριου λιγο πιο πανω από το αρχοντικο του Φελιξ και της  Ορτανζας Χ ατζηχαννα.  Κάπου μακριά νομίζεις ότι ακούγεται το κοπάνισμα από το πλύσιμο των Ασωματιτικων  υφαντών, από την Μιλη του Μουκταρη, την Καπιρινα την Γιωρκενα  και την Καπλανενα ενώ  στο ρέμα και τα κουδούνια από τις αμέτρητες στάνες στις γύρω ράχες… του Αλικκου και του Βικαριου.  Ύστερα περνά ένα στρατιωτικό αυτοκινητο, απο αυτα της κατοχης στον ασφαλτοστρωμένο δρόμο και ο επίμονος βόμβος του σε επαναφέρει στην πραγματικότητα. Τότε ανακαλύπτεις ότι το μακρινό βουητό που ερχόταν από το δάσος της Μυρτους ήταν το αεροπλάνο της τουρκικης πολεμικης Αεροποριας  που έκανε κύκλους πάνω από τη περιοχη  ενώ ο άνεμος έχει γυρίσει και το κοπάνημα των υφαντών δεν ήταν παρά η ταλάντωση των συρμάτων της Ηλεκτρικής  στους πυλώνες τους, που περνούν σχεδόν πάνω από το σημείο που διάλεξες να σταθείς και να αγναντέψεις προς εκείνο το μακρινό και όμορφο παρελθόν πριν το τέλος μιας κοινωνίας…

Ερημα τα λιθόστρωτα σοκάκια σημερα  του χωριου μας, και στο πλατύ χοροστάσι, δεν ακούγονται πιά τα θορυβώδη παιγνίδια των παιδιών ή τα παλιά ξεφαντώματα της νεολαίας διπλα ακριβως από την εισοδο της εκκλησιας,εκει στην ΕΝΑ οπου ο Ηλιας του Σιελλου με τον Ακη του Αλικκου, τον Σιελλη του Καπλανη και τον Αβραμη της Χρυσταλλους  μοιραζαν δωρα την Πρωτοχρονια στο στενο παραθυρι στα δυτικα του Σωματιου. Πάνω όμως από την πλατεία, στέκεται μεσα στον Ναο του ασάλευτος ο Μιχαηλ Αρχάγγελος, με τις παλιές  τύπου εικόνες και το περίφημο μαρμαρινο τέμπλο, έργο του 19 αιώνα, .δωρεα του Αντωνη Λιατσου , άγρυπνος να μας περιμένει , ασάλευτο και υπομονετικά

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Οι Ασωματιτες από την αυγή της ιστορίας τους  ξεχώρισαν για την εργατικότητά τους για την αλληλεγγύη που ανέπτυξαν, τη φιλόξενη διάθεση, τη δίκαιη κρίση τους, την φιλαλήθεια και την προοδευτική τους φιλοσοφία. Από τις πρώτες έγνοιες υπήρξε η μόρφωση των επόμενων γενιών που θα επέτρεπε να αλλάξει ο βαθμός δυσκολίας του βιοπορισμού. Το χωριό γρήγορα έγινε μήτρα που γεννούσε επιστήμονες που διέπρεψαν και διαπρέπουν μέχρι σήμερα. Γιατρούς , Δικηγόρους , Δικαστές , καθηγητές  Τελώνες και Αρχιτελωνες , Έπαρχους , Ανώτερους και Ανώτατους κρατικούς Λειτουργούς και όχι μόνο.  Ευτύχησε ο ιδρώτας και το αίμα , ο κόπος και η εντιμότητα του Ασωματιτη, αυτό το μείγμα ,  να ξεπροβάλει μέσα από την μήτρα του  να γαλουχήσει , και να καλλιεργήσει  το ίδιο το πνεύμα των παιδιών του πρώτιστα  προς την θρησκεία τους, την πατρίδα τους, αλλά και την οικογένεια τους.  

                                            Στέψη  της Παναγίας στον Ασώματο

Γράφει ο Ανδρέας Φραντζιάς

Όπως κάθε χρόνο τα τελευταία 6 χρόνια, έτσι και φέτος, με ευλάβεια και κατάνυξη, έγινε η τελετή της Στέψης της Μεγαλόχαρης στον Ασώματο, παρουσία αρκετών  πιστών.

Όλοι οι πιστοί, ενωμένοι με τις προσευχές, τους ύμνους και τις ψαλμωδίες, με περισσή ευλάβεια, παρακάλεσαν την Αειπάρθενο να κάνει το θαύμα της για τη γρήγορη ελευθερία κι επιστροφή στα σπίτια μας.

Προπάντων όμως, οι χαρές και τα γέλια των μικρών παιδιών που συμμετείχαν σε όλα τα στάδια της τελετής, μοσχοβολούσαν μια γλυκιά κι ευλογημένη ευωδία.

Κατά τη λιτανεία του αγάλματος της Παναγίας, στον περίγυρο της εκκλησίας, κάτω από τον ήχο του «Χαίρε Μαρία» και του «Για Ουμάλλαχ», τα παιδάκια έραναν με ροδοπέταλα την Παναγία. Ταυτόχρονα έραναν και τις ψυχές μας με ευφροσύνη και μια ανείπωτη ελπίδα για το αύριο.

Και σαν στεφάνωναν με γαρδένιες το κεφάλι της με όλη την αθωότητα του κόσμου ζωγραφισμένη στα προσωπάκια τους, έλουζαν τις καρδιές μας με αγαλλίαση κι ευτυχία. Μαζί όμως με απορίες και προβληματισμό: Πόσο διαφορετικός θα ήταν ο κόσμος αν είχε κάτι απο τα παιδιά;  

Αντηχούν ακόμη στα αυτιά μου τα λόγια του σεβαστού και πράου ιερέα του χωριού μας Αντουάν.

Η αγάπη μοιάζει με το σταυρό. Ο σταυρός αδιαίρετα καμωμένος από δυό γραμμές. Την κάθετη γραμμή που αντιπροσωπεύει το Θεό και την οριζόντια, τον συνάνθρωπο μας. Η αγάπη είναι αληθινή σαν το σταυρό, μόνο σαν αγαπάς το Θεό και το συνάνθρωπο μαζί. Η επιλεκτική αγάπη για το Θεό, χωρις την αγάπη για τον πλησίον, είναι σταυρός χωρίς τη μιά του γραμμή, σταυρός χωρίς νόημα, είναι μια πλάνη, μια  ψευδαίσθηση…

Η περιφοράς της Παναγίας, δημιουργεί ένα αλληγορικό σκηνικό μέσα στις καρδιές μας. Από τη μια κατάνυξη κι ευλάβια, μα σαν σηκώσεις το βλέμμα κι ατενίσεις γύρω σου το χωριο, σκηνές που πλακώνουν τη ψυχή σου προβάλλουν. Ένα βουβο,  ερειπωμένο χωριό. Παντού πέτρες στιβαγμένες, να μαρτυρούν πως κάποτε, σμιλεμένες με τον υδρώτα, και κτισμένες με μεράκι και μαστοριά, δομούσαν κάποιο σπιτικό. Τώρα  χαλάσματα,  αγριόχορτα να το πνιγουν, μαζι κι εμάς, κάνοντας μας να λυποψυχούμε.

Πώς κατάντησες έτσι χωριουδάκι μας; Πως σε κατάντησαν, πως σε καταντήσαμε ένα τέτοιο ρημαδιό; Πως τα όνειρα μας τα παιδικά, τα καμωμένα απο χρώμα ροδοκόκκινο και χρυσό, κατάντησαν μια ουτοπία, γεμάτα γκρίζο και θολό;

Ακολουθούν άλλεσ φωτογραφίες και video

ΣΤΕΨΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΣΩΜΑΤΟ

Η τελετή της Στεψης της Παναγίας στον Ασώματο, θα γίνει την Κυριακή 25 Μαίου, αμέσως μετα τη λειτουργία των 9:30 πμ.

                  Ενώνοντας τις ψυχές μας και τις προσευχές μας, ας παρακαλέσουμε την Παναγία να κάμει το θαύμα της για μια γρήγορη επιστροφή στα πατρογονικά μας χώματα

Αποφάσεις Διευρυμένου ΔΣ Πολιτιστικού Ομίλου

Σε συνεδρία του στις 20 Μαΐου, το Διευρυμένο ΔΣ του Πολιτιστικού Ομίλου, αποφάσισε ομόφωνα τα ακόλουθα:

$11.       Τη συνεστίαση μελών και φίλων του Πολιτιστικού Ομίλου την Παρασκευή 6 Ιουνίου  βράδυ, στην ταβέρνα του Αντώνη Σολωμή, στο χωριό Μαρκί.

$12.       Τη διεξαγωγή του καθιερωμένου πλέον Τουρνουά ποδοσφαίρου φούτσαλ στα γήπεδα Στροβόλου στις 22 Ιουνίου. Κατά την διάρκεια του Τουρνουά θα διατίθενται διάφορα σνακς. Επίσης θα υπάρχουν διάφορα παιχνίδια για παιδιά. Σκοπός της διοργάνωσης φέτος είναι η συλλογή χρημάτων για ενίσχυση του Ταμείου για τους φοιτητές μας που ίδρυσε ο Πολιτιστικός Όμιλος.

$13.       Τη διοργάνωση Πολιτικής Συζήτησης για τις επερχόμενες εξελίξεις στο Κυπριακό που αφορούν τη Μαρωνίτικη Κοινότητα.

$14.       Την έναρξη δωρεάν μαθημάτων κυπριακού χορού σε παιδιά ηλικίας 7-15 χρονών, από τον ερχόμενο Σεπτέμβρη.

Προσδοκούμε στη συμπαράσταση σας για την επιτυχία των πιο πάνω εκδηλώσεων.

                                                                                                                             Πολιτιστικος Ομιλος Ασωμάτου

Τότες που το χαμόγελο ανθούσε έστω κι αμυδρά

Γράφει ο Ανδρέας Φραντζιάς

Το Γιοσηφούι, ο Τουμάνης, ο Σκορτής, ο Τρουλλής, ο Λιάτσος, ο Χαννής, ο Καπιρής, ο Κασάπης…

Μορφές ιστορικές. Πρόσωπα αγαπητά μα και σεβαστά. Γλυκύτατα γεροντάκια. Άνθρωποι που πότισαν με τα ροζιασμένα χέρια τους, με ιδρώτα κι αίμα τη μάνα γη τους για να θρέψει τα παιδιά τους.

Ο ασταμάτητος χρόνος τους βάρεσε τα πόδια. Με ένα μπαστούνι ο καθένας για στήριγμα κι ασφάλεια.

Κι όμως οι κακουχίες της ζωής δεν τους χάλασαν την κάρδια. Δεν τους έσβησαν το χαμόγελο. ¨Έστω κι αμυδρό υπάρχει στα μειλίχια πρόσωπα τους.

Πρόσωπα πράα κι αγνά που η σύναξη στο καφενείο γίνεται το βάλσαμο της ημέρας.

Να θυμούνται, να αναπολούν, να νοσταλγούν…

Ευλογημένοι, μακριά από μίση και ζηλοφθονίες. Αφήνοντας πίσω διαφορές και μικρότητες.

Το ένα μπαστούνι να γίνεται δοξάρι και το άλλο βιολί. Έτσι, για να προσδίδουν στους νεώτερους την αισιοδοξία για το μέλλον.

Με σοφές συμβουλές να δίδουν δύναμη και κουράγιο.

«Συνεχείστε παιδιά μας την ανηφόρα της ζωής γιατί από κεί πηγάζει η χαρά, από την προσπάθεια και δημιουργία. Σαν αρχίσει η κατηφόρα των γηρατιών, τα πράγματα γίνονται πιο δύσκολα»

Δυστυχώς η κακιά μοίρα δε σας άφησε να κλείσετε τον κύκλο της ζωής σας εκεί που τον ξεκινήσατε. Εκεί που γεννηθήκατε, που αναθρέψατε τα παιδιά σας, εκεί που χύσατε άφθονο ιδρώτα και δάκρυ, στον τόπο σας, στη μάνα γη σας…

Αιωνία σας η μνήμη!

Χωριο μου τιμημένο και περήφανο. ποια μοίρα σε κατάντησε ρημάδι;. ο νόστος που στην σκέψη μου τον ύφανα. οργή πικρή, ερεβικά σκοτάδια. ... μαυρες σκεψεις στους σκοτεινους διαδρομους της ψυχης μου…

Του Γλαύκου Ανδρέου 

ΈΘΙΜΑ

Ξετυλίγοντας λοιπόν το παρελθόν, στα πλαίσια του ετήσιου χρόνου, πληθώρα τοπικών εθίμων και εορτών συνδεδεμένων κάθε φορά με θρησκευτικά, ιστορικά, κοινωνικά και άλλα γεγονότα  Ιδιάζουσα σχέση στην πολυσχιδία και πολυμορφία της τοπικής παράδοσης κατείχε το έθιμο του "Χορού ".

Μέσα στον Απρίλη, ο Ασωματος ειχε  την τιμητική του. Το χωριό εσφύζε  κυριολεκτικά από ζωή, λίγο πριν και λίγο μετά το Πάσχα. Τη Μεγάλη  Βδομαδα, οι απαναχου και οι διασπαρτοι Ασωματιτες  συμμετέιχαν στα Πάθη του Χριστού μέσα στην Εκκλησια του Μιχαηλ Αρχαγγελου.  Μετά το πέρας της ακολουθίας των παθών, τα αγόρια και τα κορίτσια, στολίζουν τον Επιτάφιο, ενώ χορωδίες κάνουν πρόβα τα εγκώμια. Τη Μεγάλη Παρασκευή, οι νοικοκυρές φουρνίζουν τις «φλαούνες,», τα κοριτσόπουλα κοκκινίζουν τα αυγά και οι νεαροί κουβαλούν ξύλα στην αυλή της εκκλησίας για τη «λαμπρατζιά»  ενώ το απόγευμα  όλο το χωριό κηδεύει τον Ιησού και περιφέρει τον Επιτάφιό του σ'όλο το χωριό ψάλλοντας «εγκώμια». Σ'όλη τη διαδρομή αηδόνια που κούρνιασαν στα γειτονικά δέντρα, σιγοντάρουν τις χορωδίες. Μερικές φορές είναι τόση η κατάνυξη, που ο ουρανός συννεφιάζει και αναλύεται σε δάκρυα. Το Μεγάλο Σάββατο τα μεσανυκτα, όλο το χωριό ψάλλοντας με τον Παπά- Γιαννη το « ψιηχοτο » με την ανεπαναλιπτη φωνη του Βαννη  και του αντωνη του Λιατσου , αλλα και με την βελουδινη φωνη του Αβραμη του Τσηνιου , διώχνει τη θλίψη, ρίχνοντας τα μαύρα από τις εικόνες και χτυπώντας τους σκάμνους, συντρίβει συμβολικά παρέα με το Χριστό, τις πύλες του Άδη και λυτρώνει τον κάτω κόσμο από τα δεσμά του Διαβόλου.

ΑΛΩΝΙΑ

Ήταν τότες που ο κάματος μετρούσε το βράδυ τους πόνους του και από δύση έως ανατολή ερωτοτροπούσε βάναυσα η αξίνα στα χέρια . Κοιτάζοντας προς το αλώνι, το αισθάνεσαι, το νοιώθεις το αγγίζεις αόρατα και η σκέψη σου τρέχει, χρονιά πίσω.    Κύκλος άσπαστος. Και το αλώνι γυμνό είναι από μερικά ξερόχορτα που γλύκαιναν τις πλάκες του. Στις μεγάλες του δόξες, τότε που φιλοξενούσε οπλές ζώων, στάρια ξηρικά και ιδρώτα άφθονο, δεν φύτρωνε ούτε χορταράκι. Η πέτρα δεν το αντέχει το χόρτο, την πνίγει, της σταματά τον αέρα, της κρύβει την ομορφιά της και την λάμψη της. Ήλιο θέλει – ειδικά η πέτρα του αλωνιού, αέρα καθαρό και δουλευτάδες να την πατάνε.

Εκεί τα καλοκαίρια μαζευόντουσαν από το γλυκοφως  και ύστερα  ξεφύλλιζαν τα κουκιά. Σε κάθε αλώνι του χωριού ίδιο σκηνικό, με την σειρά. Σήμερα εδώ αύριο στου τάδε τ’ αλώνι, μεθαύριο στου δείνα. Και τ’ αλώνια γεμάτα από φωνές, τραγούδια, ζωή με την μαρινιωτου με την μελωδία της να γεμίζει μυριοφωνα τον ουρανό.   Με κρασί και πιλαφι από τον ιδιοκτήτη, με τραγούδια και κέφι από τους συγχωριανούς. 

Αιώνια κατασκευή στην υπηρεσία του ανθρώπου, του αγρότη που σε συνεπαίρνει σε άλλους καιρούς. Ας είναι, το αλώνι δείχνει ένα διαφορετικό τρόπο ζωής, που ο γείτονας έλεγε καλημέρα στον γείτονα, που συμμετείχαν όλοι στο χωριό – εχθροί και φίλοι, που λειτούργησαν την άμεση δημοκρατία, προτού ακόμα ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης και άλλοι την εντάξουν στις φιλοσοφικές αναζητήσεις τους.  

Και η κοινωνία, και ευπρεπισμός αλλά και η αξιοπρέπεια από τον αγρότη ξεκίνησε και στην συνέχεια την πήραν οι «ειδικοί» και  την έκαναν φτερό στον άνεμο. Και αυτή από το αλώνι, εκεί που τα προβλήματα του χωριού, της μικρής κοινωνίας, ακούγονταν απ’ όλους και είχαν λόγο όλοι. Όχι όπως σήμερα που ψηφίζεις αντιπρόσωπο, να μιλήσει για σένα στην βουλή, για τα προβλήματά σου, τα ιδανικά σου, τις πίκρες σου, τις χαρές σου. Και αυτός παράγει πολιτική!!, ψηφίζει  σύμφωνα με την γραμμή του κόμματος, και είναι δεξιός, αριστερός, σοσιαλιστής και πάει λέγοντας.  Με το ζόρι να δώσουν ταμπέλες, είσαι η αυτό ή το άλλο.

Και παλαιότερα, οι πολιτικοί , ο Μαυριδης , και ο  Γιαμακκης που δεν είχαν μικρόφωνα και καλό λαρύγγι, στα μαγαζιά του χωριού έβγαζαν τους δεκάρικους λόγους ή στα αλώνια που υπήρχε και καλή ακουστική. Εκεί στο αλωνι του Λιατσου, στον καφενέ του Μισιελλη της Μαρουδκιας, ακόμη και στον καφενέ του Ρολη. 

Όλη η ζωή από το αλώνι. Πέρασμα στον χρόνο έγιναν αυτές οι πέτρινες πλάκες που αν είχαν φωνή και τι δεν θα εξιστορούσαν. Στο αλώνι  και οι νεράιδες να τραγουδάνε τους καημούς τους και να χορεύουν εξαίσιους χορούς που έπαιρναν τα μυαλά των νέων. Ιδίως τα βράδια που το αιώνιο φώς τρομάζει τους ανθρώπους. 

Χωριο μου τιμημένο και περήφανο. ποια μοίρα σε κατάντησε ρημάδι;. ο νόστος που στην σκέψη μου τον ύφανα. οργή πικρή, ερεβικά σκοτάδια. ... μαυρες σκεψεις στους σκοτεινους διαδρομους της ψυχης μου… 

Του Γλαύκου Ανδρέου 

ΚΑΦΕΝΕΔΕΣ

Σημερα τα σκαφτικά κατοχικά  μηχανήματα, που ξηλώνουν αράδα παλιές  οικοδομές, ιερά και όσια, επιχειρώντας να  δολοφονήσουν  τις μνήμες και τις θύμησες μας,   θεριά αδηφάγα που καταβροχθίζουν ακατάπαυτα, σαν από μανία, το παρελθόν και τις ιστορίες του, για να δημιουργήσουν τον ακαταλαβίστικο, τον ξέφρενο μηχανικό κόσμο, εσκόρπισαν σ' ερείπια και κορνιαχτό κι άλλη μια ιστορία που όσοι την έζησαν, δάκρυσαν στο χαλασμό της. Γιατί ήταν μια ιστορία που βάσταξε 50 τόσα χρόνια. Κι ήταν μια ιστορία που, μ' όλη την απλότητά της, έκλεινε στις σελίδες της τον χαρακτήρα, το πνεύμα, τα όνειρα, τους ψυχικούς κόσμους, μιας ολόκληρης εποχής. Μιας εποχής που τ' απομεινάρια της τώρα είναι ελάχιστα και ελάχιστοι εκείνοι που μπορούν να αισθανθούν τη νοσταλγία της. 

Όμως, γι' αυτούς, ήταν μια ιστορία όμορφη. Κι αλίμονο, μια ιστορία που δεν μπορεί πια να ξαναγραφεί. Γιατί πέρασε η εποχή που γράφονταν τέτοιες ιστορίες. Η κατοχή τα γκρέϊντυ και οι μπουλντόζες ανοίγουν το δρόμο σ' άλλες ιστορίες, ιστορίες τέλεια διαφορετικές. 

Αυτό που έπεσε  σ' άμορφους σωρούς, ήταν γνωστό με το όνομα «Καφενές του Τζιτζιρη». Καφενές-ιστορία!! Ναι. Η ιστορία ενός κόσμου που χάνεται, που χάθηκε. Κι ο κόσμος εκείνος, τις πιο ενδιαφέρουσες σελίδες της ιστορίας του, τις έγραψε στους καφενέδες. Στον καφενέ του Ρολη , στον Καφενέ της Μαρουδκιας, του Σιελλουδκιου .

Πόσο με συντάραξε το θέαμα του γκρεμισμένου τοίχου του, το ξήλωμα του κυματιστού ταβανιού του που θαρρούσες πως θάπεφτε στο κεφάλι σου το ξερίζωμα της κληματαριάς του! Αυτη την κληματαριά που πρόσφερε δροσιά στο μοναδικό κόκκινο τηλεφωνικό θάλαμο, το οποίο ρινγιζε με εκείνο το διαβολεμένο γλυκύτατο ήχο , που και που άλλοτε διακόπτοντας στην ησυχία της νύκτας, άλλοτε το ύπνο των γειτόνων και άλλοτε την διακοπή της διασκέδασης και του γλεντιου φέρνοντας κάποια νέα από μακριά, από κάποιους ξενιτεμένους μας, όπως ο Μισιελης του Δεσποτοτιου,ο Ηλιας του Κοτσιφη, ο Αντώνης του Λιαση.    

Βλέποντας, αυτά τα ερείπια πια,  νόμιζα το Χάρο να στριφογυρίζει το δρεπάνι του πάνω από το κεφάλι μου! Είμαι κι εγώ αλίμονο από τα λίγα απομεινάρια της εποχής της, της γενιάς που χάνεται αυτής που χάθηκε.  

KΑΣΑΠΗΣ και ΣΚΑΡΠΑΡΗΣ και ΡΑΦΤΗΣ

Απέναντι ακριβώς από το καφενεία  οι γουρνοχαρές αρχίζαν  κάθε Τέταρτη και Σάββατο , ο χασάπης του χωριού , ο Μακαριτης ο Σιελλος κάτω από ένα αιωνόβιο  ευκάλυπτο έπαιρνε πρωταγωνιστικό ρόλο δολοφόνου παίζοντας την τελευταία πράξη της τραγωδίας.  Με τα μαχαίρια ξυράφι και με ζηλευτή δεξιοτεχνία του ,γδέρνει και λιανίζει τα γουρούνια ετοιμάζοντας τα για το μοναδικό  ψυγείο του χωριού  ή το καδί.  Οι μυρωδιές, από την νοστιμότατη σούβλα και την φρέσκια τσιγαρίδα (λειωμένο λίπος) γεμίζουν όλο το χωριό ενώ λίγο πιο πάνω οι κτύποι του σκαρπαρη του μακαρίτη του Δεσπότη φορώντας την μπλε στολή του μάστορα ακούγονταν σπασμωδικά αλλά λυσσασμένα στη προσπάθεια του να κατασκευάσει ένα άλλο αριστούργημα για κάποιο πελάτη του συγχωριανό η ξένο μιας και η φήμη του ξεπέρασε τα σύνορα της περιοχής.

Στο κάτω δρόμο του χωριού , εκεί οπού ο δρόμος μοιραζόταν στα τρία , στο σταυροδρόμι, Λευκωσίας, Κερύνειας και Καμπύλης σε ένα πετροκτιστο κεραμιδοτο σπιτι   μια λάμπα πετρελαίου αναμμένη μέσα στο λυκόφως και στο σκοτάδι , διευκολύνει το Ράφτη, τον Σιαηλη να επιτελέσει με επιτυχία το ράψιμο κάποιου κοστουμιού για κάποιο πελάτη μέσα από τα κουδουνίσματα των προβάτων και τα γαυγίσματα των σκύλων,  από την στάνη  του  Ιωσηφη του Αλικκου δημιουργώντας μια σπάνια ατμόσφαιρα ένα μοναδικό και αλλόκοτο τρόπο ζωής.

Λίγο ποιο κάτω, στον ίδιο δρόμο  κάθε αυγουλά  το ίδιο  σκηνικό επαναλαμβανόταν με ευλάβεια και με απίστευτη συνέπεια,  από την Μαριτσα του Κουμεττη, με ένα καπνιστηρι στο χερι , ευλογούσε τον καλό της πριν ξεκινήσει για το μεροκάματο. Μηχανικοί ήχοι ακριβώς μετά μαρτυρούσαν το μπρος της μηχανής του Λεωφορείου με αριθμούς εγράφης ΕΑ805 που τραβούσε στις 6.20 το πρωί  στην πλατεία του χωριού να παραλάβει τους μαθητές και εργαζομένους με προορισμό την Λευκωσία, άλλοτε με οδηγό τον Σιημη της Ρεβεκκας , άλλοτε τον Κουμεττη άλλοτε τον Σιελλη της Μαρουθκιας.

Τα παλια λεωφορεια

Τα παλιά λεωφορεία είχαν στο πίσω μέρος τη μεταλλική σκάλα που οι χωριανοί  από εκεί ανέβαιναν στην οροφή τους και τοποθετούσαν τις αποσκευές τους Διαδικασία χρονοβόρα διότι πάντοτε οι αποσκευές πήγαιναν στη πλάστιγγα για να μετρηθούν. Τα παλιά λεωφορεία ΒΕΤΦΟΡΤ είχαν περιορισμένους χώρους, μεγάλες όμως αντοχές οι μηχανές τους. Ο Γιαννιτσαρος ήταν ο πρώτος που κατάφερε να φέρει ένα 12θεσεο λεωφορείο όπου η ιστορία του αρχίζει από την δεκαετία το 40.

Όταν το λεωφορείο άρχιζε τη διαδρομή του, η εικόνα που παρουσίαζε ήταν πολύ κωμική, στην οροφή του κάθε λογής πραμάτεια, από αποσκευές μέχρι και κότες!! Στην κατηφόρα των Παναγρων  μας εντυπωσίαζε η λίμνη  γεμάτη χιλιάδες πουλιά και δίχως βάθος όπως έλεγαν κάποιοι επιβάτες, μάλλον για να απογειώσουν τη παιδική μας φαντασία. Όταν περνούσε το λεωφορείο τα Παναγρα προς την Μυρτου η αδρεναλίνη άρχιζε και ανέβαινε λές και ζήλευε το αγκομαχητό του. Ο δρόμος στενός μέχρι το πρώτο πέταλο. Πολλοί επιβάτες στους κουρβοτους και πανυψηλους δρομους  έκλειναν τα μάτια από το φόβο, ειδικά σε κείνα τα πέταλα που η μούρη του λεωφορείου έχασκε στο γκρεμό. Πάντα θυμάμαι τον αγώνα του μακαρίτη του Ιωσηφη του Κουμεττη  με το ΑΑ20 –έτσι το λέγαμε, ένα πανάρχαιο ΜΠΕΤΦΟΡΤ- στην κατηφόρα της Μύρτους προς την Κερύνεια, πως έστριβε το τεράστιο τιμόνι στα πέταλα, πως άλλαζε ταχύτητες χαράζοντας πορεία με το λεβιέ. Στα γυρίσματα του ο οδηγος αποζημίωνε όσους σαν κι εμένα είχαν τα μάτια ανοικτά και έκαναν πως δεν φοβόντουσαν, μας χάριζε σε κάθε του στροφή τον Κορμακιτικο  κόλπο, το απόλυτο μπλέ μιας ονειρικής εικόνας.

Με την επιστροφη  το λεωφορείο παίρνοντας  αυτή την  φορά ανηφορική πορεία, βγάζοντας μαύρους καπνούς πίσω του, έβγαινε δειλά – δειλά το Παναγραιηκο οροπέδιο Περνώντας  από την Μυρτου, για την επιστροφη από το περιβολι του Χατζητζιοβαννη και του Ματερζουθκιου στην Παλιαβρυση   ο τόπος έλαμπε σαν τον χρυσό από τα θερισμένα χωράφια και τις εναπομείναντες καλαμιές, το χώμα μοσκοβόλαγε αγριάδα και το τέλος μιας περιόδου γόνιμης για τον αγρότη.  Στα ηλιοκαμένα πρόσωπα διέκρινες χαρά, σκεπασμένα όλα από τη τραγιάσκα που τη φορούσαν χειμώνα – καλοκαίρι. Ο καταναλωτισμός ήταν άγνωστη λέξη για τους ήρωες αυτούς της καθημερινότητας. Είχαν να θρέψουν φαμελιά, που να μείνουν εκτός από τα απαραίτητα για αγορές περιττές.

  Όλα σαν σε ταινία με πρωταγωνιστές εμάς και σκηνοθέτη την Ασωματιτικη  γή. Η ταινία αυτή  δεν συνεχίζεται , οι ρόλοι έχουν  αλλάξει, σκηνοθέτης πάντα  όμως  η ευλογημένη γή, του Ασωμάτου και  του ονείρου .

CONCORDIA 1948

Γράφει ο Ανδρέας Φραντζιας

Μια Σπάνια φωτογραφία από τον Ανδρέα Μακρίδη

Το σωματείο CONCORDIAήταν το πρώτο Καθολικό σωματείο της Κύπρου.

Στεγαζόταν στην παλιά Τέρα Σάντα, στην παλιά Λευκωσία.

Εκεί συναθροίζονταν Μαρωνίτες, Λατίνοι, Ελληνοκύπριοι, Τουρκοκύπριοι και Αρμένιοι νέοι, συνδημιουργώντας.

Προγραμμάτιζαν πολύ συχνά διάφορες Πολιτιστικές κι άλλες εκδηλώσεις.

Μια από αυτές, το 1948, νέοι της Concordia, ανάμεσα τους και ο Ανδρέας Μακρίδης, επισκέφτηκαν με τις μηχανές (μοτοσικλέτες) τους, τον Ασώματο.

Εκεί τους περίμενε ο αείμνηστος Μαριάννος, με 6 σαμαρωμένα μουλάρια.

Όλοι μαζί ξεκίνησαν από το χωριό κι ακολουθώντας την παραδοσιακή διαδρομή στο χωματένιο δρόμο που οδηγεί από τον Ασώματο στον Προφήτη Ηλία, πέζεψαν στο ξωκλήσι

Εκεί προσευχήθηκαν, έφαγαν και διασκέδασαν.

Ελπίζω σύντομα, όπως προγραμματίζουμε σαν Πολιτιστικός Όμιλος Ασωμάτου, με τους νέους και τους παλαιότερους, να πραγματοποιήσουμε και πάλι τη ονειρική αυτή διαδρομή, σαν άλλοτε. ¨Έτσι, για να θυμηθούμε οι παλαιότεροι και να ζήσουν αυτή τη μοναδική εμπειρία οι νεώτεροι. Να διασχίσουμε και πάλι τους κάμπους μας , τις λαγκαδιές και ρεματιές μας.  Να νοιώσουμε το χάδι του μυρωμένου αέρα. Να αφουγκραστούμε έστω με τη φαντασία μας τα βελάσματα και κουδουνίσματα των προβάτων των βοσκών μας. Να ακούσουμε τη φλογέρα του Κούσε, το τραγούδι του Μισιέλλη του Μαυρή, του Αντώνη του Ζυμαρά, του Αντώνη του ΧΙωσήφη και τόσων άλλων. Να γευτούμε τη μελιά ανάμνηση που κρατούμε σα φυλακτό μέσα μας, όσοι διαβήκαμε τη διαδρομή αυτή, σαν πλάθαμε, μωρά τότες, τα όνειρα μας. Έτσι, για να μπορέσουμε να τη μεταλαμπαδεύσουμε  στις καρδιές των παιδιών μας.

Τότες θα βιώσουμε όλοι και θα νοιώσουμε σε όλη του την έκταση και βάθος, τον πόθο και καημό με τον οποίο αποχαιρέτισαν τούτο τον κόσμο, όσοι Ασωματίτες απεβίωσαν.

Τότες μόνο θα δοθεί μια απάντηση γιατί ο μακαρίτης ο βοσκός πατέρας μου, λίγο καιρό πριν αποθάνει, σηκωνόταν τις μικρές ώρες, στα μαύρα μεσάνυχτα και χαμένος στις σκέψεις κι αναμνήσεις του, προσπαθούσε να τραβήξει πεζός, όχι μόνο τη ψυχή, αλλά και το σώμα του, το χωματένιο δρόμο από τον Ασώματο για τον Προφήτη Ηλία.

Έστω κι αν βρισκόταν πολλά μίλια μακριά, μέσα στα άχαρα, ψυχρά κι αφιλόξενα σπιτάκια της προσφυγιάς, στο συνοικισμό του Στροβόλου. Γιατί, στη θολή και διχασμένη του σκέψη, έμεινε βαθειά ριζωμένη κι ανεξίτηλα αποτυπωμένη, αυτή η μοναδική διαδρομή, με όλες τις μυριάδες αναμνήσεις.

Γιατί πάντα ένοιωθε ξένος στον αφιλόξενο τόπο της προσφυγιάς.

Γιατί πάντα ζούσε δυο ζωές, διχασμένος ανάμεσα στις αναμνήσεις και την άχαρη πραγματικότητα. Το κορμί του να σέρνεται στην προσφυγιά, μα η ψυχή του να μοιράζεται στα παιδιά του και τον τόπο του. Κι επειδή η ψυχή είναι αθάνατη, ενώ το σώμα φθαρτό, φτάνει η στιγμή που αποχωρίζεται το ένα του άλλου, οδεύοντας το καθένα εκεί που προορίζεται.

Και λίγο πριν το τέλος, ίσως  να ευτύχισε ο γέρος μου, έστω και με ψευδαισθήσεις, να ζεί μονάχα στα χώματα του Ασωμάτου που τόσο πολύ αγάπησε. Και να αφήσει εκεί την πονεμένη του ψυχή, μια για πάντα.

Χωριο μου τιμημένο και περήφανο. ποια μοίρα σε κατάντησε ρημάδι;. ο νόστος που στην σκέψη μου τον ύφανα. οργή πικρή, ερεβικά σκοτάδια. ... μαυρες σκεψεις στους σκοτεινους διαδρομους της ψυχης μου…

Του Γλαύκου Ανδρέου

Eνα όνειρο που δεν λέει να στερέψει ποτέ, μια οπτασία που σε τυλίγει με την γοητεία των εικόνων της, μια φωνή καλεστική στη κόχη των αναμνήσεων είναι για τον καθένα το μέρος που στέκει βαρύ μαζί κι ανάλαφρο στην άκρη του. Για τον καθένα που γνώρισε έστω και μια φορά την γεύση της ομορφιάς του, την έκσταση της θέας του, τη δροσιά του δένδρου του το νερό της βρύσης του. Το σώμα εδώ, η ψυχή μας εκεί και φωλιασμένη η καρδιά κουρνιασμένη  σε σένα. Ασώματε μου!

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Φωλιασμένο στις κατάφυτες παρυφές του Πενταδακτύλου, με τη "ματιά" του ανοιχτή στο Τρόοδος , τούτο το χωριό μοιάζει με αρχιτεκτονικό παραμύθι. Αγναντεύει από θέση υπεροχής ολόκληρη την οροσειρά του Πενταδακτύλου,  και υπερηφανεύεται για τη θρησκευτική  του  παράδοση, την εκλεπτυσμένη γραφική αισθητική του, αλλά και για το ρομαντικό του ηλιοβασίλεμα. Ανάμεσα στο χωριό Κοντεμενος και Μύρτου  ένα χωριό, σμιλευμένο με πέτρα και μεράκι, μας προσκαλεί στο μεγάλο δρόμο της επιστροφής.  Με αυθεντική ομορφιά και ιστορία αιώνων, ο Ασώματος θεωρείται ένα από τα πιο γοητευτικά παραδοσιακά χωριά της πατρίδας μας. Και όχι άδικα.

Χρόνια τώρα, 40 στο σύνολο τους, έρμος και μοναχός  γερμένος στην άκρη του βουνού , ξεπλένει με το ανήσυχο και θλιμμένο  βλέμμα του το κουρασμένο κορμί του, μόνος του, φτωχός και ξεπεσμένος. Στην βασανισμένη καρένα του, μένουν ακόμα απολιθωμένα οι μνήμες από τις φουρτούνες του 74, το πλούσιο παρελθόν του , τα βάσανα του εξοστρακισμού του, το κλάμα στο χαμό των παιδιών του. Μένει η λύπη των χαμένων κατοίκων του, το ξέθωρο ασπράδι των περήφανων σπιτιών  του και κάτι μέρες του χρόνου στήνει αυτί να ξεδιαλύνει ήχους απ τα τραγούδια και τα τσιαττιστα του Βαννη του Καραχαννα και του Βικαριου  που κάποτε συντρόφευαν τους συγχωριανούς τους στα πλουμίσματα, σε γάμους αλλά και στις μέρες της φτώχιας, στις μέρες της χαράς αλλά και της λύπης.  

Μια ιστορική διαδρομή στον κατεχόμενο Ασώματο σήμερα, δεν είναι εύκολη. Η αρχαιωνη χρυσοστεφανωμενη  ιστορία του, πλούσια και προικισμένη από την φύση, και τιμημένη από την ιστορία αλλά και  από τον ιδρώτα και το αίμα του απλού ανθρώπου μπορεί να περιγραφει με εσωτερικά ανάμεικτα αισθήματα σε ένα κράμα από αγάπη , συγκίνηση , κλάμα, δάκρυ αλλά και αναμνήσεων.  

Τα γραφικά , πλινθόκτιστα , σχεδόν όλα ανανεωμένα ή καινούργια σπίτια του χωριού, τον Δευτερογιουνη του  1974,  σκεπασμένα με κεραμίδι πρόβαλλαν ζωηρά σε μιά ομαλή κατηφοριά, ανάμεσα σε πλακόστρωτα δρομάκια , όπου έθαλλαν τα μπαλκόνια έτοιμα στο καλωσόρισμα του ξένου διαβάτη.  

Μικρά στενοσόκακα, πλακοστρωμένα δρομάκια σε οδηγούν ανάμεσα σε ψιλά σπίτια που σου θυμίζουν το παλιό μεγαλείο τους, άλλα κλειστά και θεοσκότεινα, άλλα έρμα με τα σημάδια της κατοχής, άλλα κατεστραμμένα από το πέρασμα του χρόνου και  άλλα βουβά και ασιντιχα που περιμένουν τους αφέντες τους, σε γραφικές πλατειούλες και σε ψηλά αγναντέματα. Πουθενά δεν θα συναντήσεις την πρόστυχη διακόσμηση, το ψεύτικο «λοκάλ» ύφος. Όλα βρίσκονται  μέσα από μια διαφάνεια αρχοντιάς, ανόθευτο τοπικό χρώμα, απλά, Ασωματιτικο αλλά χαμένο όμως ποτέ ξεχασμένο.   

Διώροφα σπίτια κολλημένα, το ένα στο άλλο, με αυλή στο μπροστινό μέρος, που κλείνει με ένα «ξοπόρτι». Οι τοίχοι είναι κτισμένοι στο ισόγειο από πέτρα της περιοχής και απ' εκεί και πάνω με πλινθάρι. Τις αυλές σκεπάζει συνήθως μια κληματαριά από σταφύλι «βέρικο». Στο ανώγειο κατά κανόνα, ένα στεγασμένο μπαλκόνι σου λέει «κόπιασε»! Παραδοσιακά καφενεδάκια, και δυο  μπακάλικα, βρίσκονται αραδιασμένα στον κεντρικό δρόμο του Ασωμάτου. Στενά δρομάκια στρωμένα με πέτρα, διασχίζουν τις γραφικές γειτονιές και σε οδηγούν ανάλογα με την εποχή και σε κάποια έκπληξη: Κάποια νοικοκυρά μπορεί να ξεφουρνίζει ζεστό ψωμί, κουλούρι, φλαουνες και κάποια άλλη να ανακατώνει στο «χαρτζί» με το «χαλούμι » και την αναρη.

Τόπος -γι' αυτό- προικισμένος με σπάνιες φυσικές καλλονές. Εδώ συνδυάζεται απίθανα το γαλάζιο του ουρανού  με το χρυσοκίτρινο του κάμπου  και το πράσινο του βουνού , εδώ οι θαυμάσιες εναλλαγές: βράχου - αγκάλης, λοφίσκου -  βουνού -  συγκλονίζουν τον επισκέπτη και τον παροτρύνουν να μείνει για να απολαύσει τη δροσιά του καθαρού αέρα, να αισθανθεί τη ζεστασιά του ήλιου και να αναζωογονηθεί στα υπέροχα σκιερά δάση λίγο πιο πάνω. 
Θεέ μου ,  τούτο το χωριό  έχει προοπτική! 

Η έκπαγλη, ορεινή φύση, στο βάθος  του χωριού  κι ο περκαλλος  ιστορικός ναός του Αρχαγγελου Μιχαηλ  ανεβάζουν τον Ασώματο  πολύ ψηλά στης δόξας, στης τέχνης και της ομορφιάς τα ψηλώματα. Έτσι που το χωριό  είναι μια ξεχωριστή γωνιά της Κερύνειας

Βρίσκεται στο μεταίχμιο δυο πόλεων μιας και   απέχει 25 περίπου χιλιόμετρα από την Λευκωσία  και 20 περίπου από το Κερύνεια.

Πρόσωπα και πράγματα , είναι ο Ασώματος, όλα συνθεμένα αρμονικά, μέσα στη σκηνογραφική απλότητα και ομορφιά που μας δίνουν τα ρουμάνια, τα βουνά, οι κάμποι, οι βρυσούλες, οι ρεματιές, τα λουλούδια, τα πουλιά, η ξανθούλα ανατολή και το ροδάτο δύσμα.Η ζωή των χωριανών απλή, λιτή, γεμάτη ποίηση τραγούδι και γλεντι,  καθώς είναι, οι κάμποι, τα βουνά, οι λαγκαδιές, τα δέντρα, τ΄ άγρια τα πουλιά κι οι ποταμιές, οι χιονούρες και τ΄ανεμόβροχα, ο ήλιος και τ΄ αστέρια, που τόσο λαμπρά φεγγοβολούν εκεί ψηλά, οι βοσκοί, τα κοπάδια, τα βελάσματα κι΄ οι φλογέρες, οι χωριατοπούλες με τα χρυσά τα ονείρατα, είναι ένας ονειρεμένος κόσμος χαμένος πια !

Δεν τον ζούμε και δεν τον χαιρόμαστε. Δε μπορεί να μας φαιδρύνει τη θλιμμένη του ζωή και την κατάντια μας. 

Ασώματος -Μια ιστορική μέρα

Γράφει ο Ριχάρδος Λιάτσος - Ταμίας του Πολιτιστικού Ομίλου Ασωμάτου

Χαράματα Κυριακής βρισκόμαστε στο πόδι, όλη η οικογένεια, ανυπομονώντας για ένα μεγάλο γεγονός που έμελλε να ακολουθήσει. Μια ιστορική ημέρα. Πρώτη Κοινωνία στο χωριό μας, στον Αρχάγγελο μας, μετά από 40 ολόκληρα χρόνια. Τα δύο μου κοριτσάκια ενθουσιασμένα, η σύζυγος μου να τυλίγει τα γλυκίσματα που ετοίμαζε για μέρες για τα μικρά παιδιά. Περιμέναμε με ανυπομονησία αυτή την ημέρα.

Περάσαμε το οδόφραγμα, φτάσαμε στο χωριό μας. Μπροστά μας, στην είσοδο του χωριού, ένα λεωφορείο. Τι να φέρνει άραγες ένα λεωφορείο στο χωριό; Αναρωτηθήκαμε. Μήπως είναι στρατιώτες; Βλέποντας πιο προσεκτικά το λεωφορείο αντιληφθήκαμε ότι ήταν το λεωφορείο της Λάμπουσας με νούμερα από τις ελεύθερες περιοχές. Στο πίσω γυαλί του λεωφορείου μια μεγάλη φωτογραφία της Παναγίας. Το λεωφορείο ήταν γεμάτο από παιδιά (τα περισσότερα από το σχολείο του Άγιου Μάρωνα). Έμαθαν για αυτή την ημέρα και άναψε η φλόγα μέσα τους. Ήρθαν να γιορτάσουν μαζί μας, μαζί με τα παιδιά μας που θα αποδέχονταν το Χριστούλη μέσα τους. Σας ευχαριστούμε αδέλφια μας. Μας συγκινήσατε.

Μπαίνουμε στην εκκλησία μαζί με όλα τα παιδιά. . Η Ράνια στο αρμόνιο με την βοήθεια της μικρής Μόνικας και Πίας Μισιέλ Λιάτσου να τραγουδούν και να ψάλουν ωραίες μελωδίες. Η εκκλησία κατάμεστη. Ο Μιχαήλ Αρχάγγελος πάνω απο την Αγία Τράπεζα είχε ένα πλατύ χαμόγελο. Πέντε παιδιά, πέντε Άγγελοι, πέντε Ευαγγέλια (όπως είπε ο Αρχιεπίσκοπος μας) ήταν έτοιμα να τον δεχθούν μέσα στην αγνή τους καρδιά. Σας ευχαριστούμε όλους για την συγκινητική μέρα.

Ο Ντίνος του Τσιάνου, ο Γιώργος του Τσiαούσιη, ο Ηλίας ο Ζωνιάς, ο Αντώνης  Πουλλής, δεν σταμάτησαν λεπτό να απαθανατίζουν την κάθε στιγμή. Στιγμές απέραντης συγκίνησης. Ο Αρχιεπίσκοπος μας με την απέραντη του σοφία και καλοσύνη μιλούσε ασταμάτητα με τα παιδάκια. Τους ρώτησε για το πως νιώθουν. Τι σημαίνει για αυτούς αυτή η στιγμή. Απάντησαν με ειλικρίνεια και αγνότητα. ‘Νιώθουμε χαρά κι αγάπη που ο Χριστούλης είναι κοντά μας. Είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε τον Χριστούλλη μέσα μας.’ Η Ηλιάνα Λιάτσου τους προετοίμασε κατάλληλα. Γνώριζαν τι σημαίνει Πρώτη Κοινωνία και ήταν έτοιμα για αυτή την σημαντική ημέρα. Σας αγαπάμε μικρά μας αγγελάκια.

Ήταν η γιορτή της Αγίας Μαύρης. Ημέρα που γιορτάζεται από την οικογένεια του Μισιέλη και της Τσιελεστίνας Λιάτσου (τους γονείς μου). Το φαγητό άφθονο και ποικίλο.

Η σύζυγος μου, Μάχα Λιάτσου,  με όλα τα παιδάκια να ετοιμάζουν τα γλυκά τους. Τα παιδιά απασχολημένα και χαρούμενα μέχρι την ώρα που αναγκαστικά έπρεπε να φύγουνε.

Χαιρετήσαμε τους χωριανούς.

Φεύγοντας η μικρή μου η κόρη Σελέστια να μου ζητά επανειλημμένα να της δείξω το σπίτι μου, το δωμάτιο μου που ήμουν μικρός, όταν ήμουν και εγώ ακριβώς στην ηλικία της, τεσσάρων χρονών. ‘Γιατί πατέρα δεν μπορείς να μου δείξεις το δωμάτιο σου;. Εσύ μπορείς τα πάντα.’

‘Εάν συνεχίσουμε να ερχόμαστε αγγελούδι μου στο χωριό μας, σε αυτή την μικρή Εκκλησία, τότε  ο Χριστούλης που είναι μέσα στις αγνές σας ψυχές θα ακούσει toν πόθο και καημό μας.’

Ναι μωρό μου και τότε θα μπορέσω κάποια ημέρα, με τον Αρχάγγελο δίπλα μας, να σας δείξω και να ακουμπήσετε, ας είναι και πάνω σε μια πέτρα από το σπίτι μου.

Μετά από 40 χρόνια,  η Πρώτη Κοινωνία στον Ασώματο

Ρίγη συγκίνησης πλανιόνταν στην εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στον Ασώματο, την Κυριακή 4 Μαΐου.

Μετά από 40 ολόκληρα χρόνια, 5 παιδάκια ντυμένα στα λευκά, πήραν την πρώτη Κοινωνία από τον Αρχιεπίσκοπο Μαρωνιτών σε μια γιορταστική ατμόσφαιρα, παρουσία του εκπροσώπου των Μαρωνιτών στην Βουλή και αρκετού κόσμου.

Η εκκλησία του Αρχαγγέλου έζησε και πάλι όμορφες στιγμές, με τα παιδάκια που λάμβαναν την Πρώτη τους κοινωνία καθώς και με την παρουσία παιδιών του  Δημοτικού Σχολείου Αγίου Μάρωνα, να μοσχοβολά η ατμόσφαιρα ζωή και χαρά.

Ο Πολιτιστικός Όμιλος δεν μπορούσε παρά να είναι παρών στηρίζοντας την εξαιρετική αυτή προσπάθεια για αναβίωση των θρησκευτικών ηθών του χωριού. Ο Όμιλος προσέφερε σε όλα τα παιδάκια που έλαβαν την Πρώτη Κοινωνία, αναμνηστικά δώρα.

Ένα μεγάλο μπράβο στους Ηλία και Ηλιάνα Λιάτσου για την προσπάθεια που κατέβαλαν για την παρουσίαση αυτής της γιορτής χαράς των παιδιών μας.